Hoe kan je gezonde thee zetten?

Dit artikel gaat over de invloed die de bereiding van je kop thee heeft op de gezonde eigenschappen van thee. De meeste mensen zullen bezig zijn met smaak en geur wanneer ze een kop (of pot) thee zetten. Maar je kan natuurlijk ook thee drinken omdat je gezonder wil leven. In dit geval ben je wellicht meer bezig met hoe je een gezonde kop thee kan zetten. 

Voorbereidingen voor een gezonde kop thee #

De onderstaande negen relatief simpele richtlijnen en inzichten kan je gebruiken om een gezondere kop thee te zetten:

Wees voorzichtig met zoetjes en andere zoetstoffen #

Ondanks dat veel zoetjes als ‘gezond’ worden gezien, of vermarkt, zijn er ook veel zoetjes die dat niet zijn. Als je thee zoeter wil maken, kies dan eens voor: stevia of dadelsuiker, maar ook hiervoor geldt: gebruik het met mate. Hoe puurder de thee hoe gezonder (¹).

Voeg minder of liever geen suiker toe #

Suiker is verslavend en een belangrijke veroorzaker van overgewicht (²,³). Voeg daarom zo min mogelijk suiker zelf toe aan je thee als je een gezonde kop thee wil. En let op welke thee je koopt want sommige theemerken doen ook kleine hoeveelheden suiker in hun theezakjes (⁴).

Wees je bewust van je cafeïne (theïne) inname #

Ondanks dat cafeïne niet direct ongezond is kan het wel veel nare bijwerkingen hebben bij een te hoge inname: hoofdpijn, beven, duizeligheid, suizende oren, hartkloppingen, rusteloosheid, prikkelbaarheid, slaapproblemen of angstgevoelens. 400 mg cafeïne (theïne) per dag wordt als veilig beschouwd, maar de gevoeligheid voor cafeïne varieert sterk per persoon (⁵).

Drink gevarieerd en doelgericht (en wees vooral nieuwsgierig en experimenteer) #

Thee is geen:’ one size fits all’. Thee is ook geen magisch elixer. Het drinken van thee kan een gezonde gewoonte zijn, er zijn vele soorten thee, en vele soorten kruidenthee, elke theesoort en kruid heeft specifieke werkingen en bijwerkingen. Experimenteer daarom, drink gevarieerd en neem eens een kijkje in de thee gids.

Kies voor losse biologische thee van bekende herkomst (liefst uit top regio’s) #

Losse biologische thee komt van betere plantages waar geen pesticiden en herbiciden gebruikt worden. Hierdoor blijft de bodem zuurder waardoor de theeplanten meer mineralen uit de bodem onttrekken. Hierdoor zijn de planten in zijn geheel gezonder en kunnen daardoor meer vitamines en bioactieve stoffen aanmaken. Deze stoffen komen uiteindelijk in jouw thee terecht. Vermijd gesjoemel en zorg dat de herkomst van de thee die je koopt bekend is.

Voeg minder melk toe of vervang de melk door alternatieven #

Melk is niet ongezond, melk heeft alleen wel invloed op de bioactieve stoffen in thee, met name op L-theanine (⁶). Je kan melk eventueel vervangen met amandel-, kokos-, haver- of pistache melk. De effecten op de bioactieve stoffen in thee zijn hiervan niet bekend. Daarom is het beter om de thee puur te drinken.

Voeg eens kruiden of gedroogd fruit toe #

Niet alle toevoegingen zijn ongezond, van sommige toevoegingen weten wij dat het een positieve effect heeft op de opname van bepaalde stoffen in thee, en andere toevoegingen zijn op zichzelf weer gezond. Zo bevordert het toevoegen van citroen of limoen de opname van specifieke mineralen in thee, vooral calcium, kalium en magnesium worden hierdoor respectievelijk 23%, 30% en 50% beter opgenomen (⁷). Het toevoegen van gemberwortel, salie of andere kruiden kan helpen om je thee nog gezonder te maken, hetzelfde geldt voor gedroogd fruit.

Gebruik mineraal- of gefilterd water #

Het Nederlandse kraanwater is heel gezond (⁸). Nederland staat zelfs bovenaan in de lijstjes van meest veilige drinkwater in de wereld (⁹). Het kraanwater in Nederland is ook zacht, dit is het beste is voor het onttrekken van bioactieve stoffen uit de theebladeren (¹⁰). Tevens bevat het Nederlandse kraanwater weinig fluoride, lood of aluminium. De kwaliteit varieert wel per provincie, gemeente en stad, en water is het belangrijkste ingrediënt voor thee. Daarom kan je kraanwater nog verder filteren om  de kwaliteit te verbeteren. Ook zijn er sommige betere alternatieven verpakt mineraalwater verkrijgbaar in de supermarkt.

Bewaar je thee zo kort mogelijk en het liefst licht en lucht dicht #

Ondanks dat thee vaak lang houdbaar is, wordt de aanwezigheid van sommige polyfenolen in thee na zes maanden al 28% tot 51% minder (¹¹). Vitamines worden ook minder naarmate thee langer bewaard wordt. Dit komt doordat vitaminen gevoelig zijn voor licht, lucht en warmte. Ditzelfde geldt in mindere mate voor mineralen (¹²). Bewaar thee het liefst dus licht en luchtdicht op een koele plek, en zet- en drink thee als het nog vers is.

Samenvattend: minder is beter (behalve dan minder kwaliteit) en hou je thee zuiver, evenals het water dat je gebruikt voor het zetten van je thee. 

Gezonde thee zetten #

Je weet nu waar je op moet letten voordat je begint met het zetten van thee, maar je weet nog niet waar je op kan letten bij het daadwerkelijk zetten van een kop thee. Er zijn drie dingen waar je op kan letten bij het zetten van een kop gezonde thee: 

De trek temperatuur van het water #

De optimale trek temperatuur van het water voor thee ligt tussen de 85°C tot 90°C. Dit is belangrijk omdat bij een hogere trek temperatuur bioactieve stoffen en vitamines afgebroken worden, en bij een lagere trek temperatuur komen deze zelfde stoffen trager vrij waardoor je de kans loopt dat ze niet in je thee terecht komen (¹³,¹⁴).

De trektijd  #

Bij de trektijd geldt: hoe langer je thee trekt, hoe meer bioactieve stoffen, vitamines  en mineralen afgegeven worden aan het water. 1 minuut onrustig je theezakje in en uit het water dippen is dus geen goed idee voor een gezonde kop thee. De optimale trek tijd ligt tussen de 25 en 30 minuten. Dit is het punt waarop de meeste bioactieve stoffen, vitamines en mineralen afgegeven zijn aan het water (¹⁵). Het is inderdaad ook het punt waarop je thee zo goed als lauw is.

De manier van bereiden #

Gebruik het liefst geen theezakjes, of andere accessoires die het water verhinderen  om goed bij de theebladeren te komen. Het is belangrijk dat de bladeren hun stoffen kunnen afgeven aan het water. Geef de bladeren de ruimte en tijd.